Zmodyfikowana dieta śródziemnomorka jest jeszcze bardziej zdrowa niż jej oryginał

13 października 2025, 11:05

Dieta śródziemnomorska od dawna uchodzi za wyjątkowo zdrową, zapewniającą długie życie z mniejszą liczbą problemów zdrowotnych. Jak się okazuje, nawet taką dietę można udoskonalić. Dokonali tego naukowcy z Universidad de Navarra we współpracy z ponad 200 badaczami z 22 uniwersytetów, szpitali i instytucji naukowych. Projekt badawczy, największy w Europie program badań klinicznych związanych z odżywianiem się, uczeni z Navarry rozpoczęli w 2013 roku.



Odkryli, że rak płaskonabłonkowy płuc pochodzi z tchawicy

2 maja 2025, 10:11

Dzięki pracy naukowców z University College London (UCL), Wellcome Sanger Institute i University of Cambridge poznaliśmy komórki, z których pochodzi drugi najbardziej rozpowszechniony nowotwór płuc. Rak płaskonabłonkowy płuc jest zwykle skutkiem palenia papierosów. U osób, które paliły od 1 do 20 lat, ryzyko rozwoju tego nowotworu jest 5,5-krotnie wyższe, niż u osób, które nigdy nie paliły, a u tych, którzy palą od 40 lat jest aż 22-krotnie większe. Teraz dowiedzieliśmy się, w jakich komórkach nowotwór ten bierze swój początek.


Węgiel w ośrodku okołogalaktycznym pozwala lepiej zrozumieć ewolucję galaktyk

8 stycznia 2025, 08:00

Węgiel i inne pierwiastki nie dryfują bezwładnie w przestrzeni kosmicznej, zauważyli naukowcy z USA i Kanady. Okazuje się, że w aktywnych galaktykach – takich jak Droga Mleczna – w których wciąż powstają nowe gwiazdy, pierwiastki są transportowane w formie wielkich strumieni. Krążą w galaktyce, wychodzą poza nią i wracają, zanim w wyniku oddziaływania grawitacji i innych sił nie utworzą planet, gwiazd, księżyców czy asteroid. To zaś oznacza, że pierwiastki w naszych organizmach, zanim do nich trafiły, mogły spędzić sporo czasu w przestrzeni międzygalaktycznej, wchodząc w skład ośrodka okołogalaktycznego (CGM).


Duńczycy wyjaśnili zagadkę znikających gwiazd? Całkowity kolaps grawitacyjny gwiazdy w VFTS 243

23 maja 2024, 08:34

Astrofizycy z Instytutu Nielsa Bohra na Uniwersytecie w Kopenhadze wyjaśnili fenomen gwiazd znikających z nieboskłonu. W pracy opublikowanej na łamach Physical Review Letters dostarczyli najsilniejszych dowodów na wsparcie teorii mówiącej o grawitacyjnym zapadaniu masywnych gwiazd, w wyniku którego nie powstaje ani biały karzeł, ani supernowa, a pojawia się czarna dziura. Dla obserwatora z zewnątrz wygląda to tak, jakby gwiazda po prostu zniknęła.


W ciągu 60 lat lodowce Peru straciły 56% powierzchni

24 listopada 2023, 12:26

Pomiędzy rokiem 1962 a 2020, zatem w ciągu zaledwie 58 lat, powierzchnia górskich lodowców w Peru skurczyła się o 56,22%, poinformowała Mayra Mejía z Instituto Nacional de Investigación en Glaciares y Ecosistemas de Montaña (Inaigem – Narodowy Instytut Badań nad Lodowcami i Ekosystemami Górskimi). Tymczasem w kraju tym znajduje się aż 68% wszystkich światowych lodowców położonych w strefie tropikalnej. Tylko w latach 2016–2020 w wyniku globalnego ocieplenia w Peru zniknęło 175 lodowców.


Geny ojca pozwalają rozwijającemu się płodowi manipulować metabolizmem matki

13 lipca 2023, 08:19

Badania na myszach pokazały, że nienarodzone dzieci posiadają odziedziczonego od ojca „pilota”, za pomocą którego sterują matką tak, by dostarczała im potrzebnych składników odżywczych. To pierwszy bezpośredni dowód, że gen pochodzący od ojca sygnalizuje organizmowi matki, by dostarczył pożywienia rozwijającemu się płodowi, mówi współautorka badań profesor Amanda Sferruzz-Perri z Uniwersytetu w Cambridge.


Teotihuacán: w tunelu pod piramidą Quetzalcoatla odkryto 4 niemal nietknięte wiązanki kwiatów

20 sierpnia 2021, 11:52

Pod koniec prac w tunelu pod świątynią Quetzalcoatla (Pierzastego Węża) w mieście Teotihuacán w Meksyku odkryto 4 niemal nietknięte bukiety kwiatów; ich stan jest tak dobry, że widać nawet liście. Znaleziono je na głębokości 18 m. Nadal były przewiązane bawełnianym sznurkiem.


Sprzedaż lodów La Venuseta wspomoże badania nad rakiem piersi

28 lipca 2021, 12:29

W Bayarri Helados Aryesanos w Walencji można kupić rzemieślnicze lody La Venuseta. Fundusze z ich sprzedaży mają zostać wykorzystane w walce z rakiem piersi. Trafią bowiem do Instytutu Badawczego Szpitala Klinicznego i Uniwersytetu w Walencji (Instituto de Investigación del Hospital Clínico y la Universitat de València, INCLIVA).


Najstarsze znane dowody na leczenie ginekologiczne. Egipt przed 4000 lat

17 grudnia 2020, 09:18

Naukowcy z Uniwersytetów w Granadzie i Jaen badają najstarszy fizyczny dowód na przeprowadzenie leczenia ginekologicznego. Badanym obiektem jest pochodząca z lat 1878–1797 p.n.e. mumia kobiety, na której widać ślady urazu w obrębie miednicy. Ślady te łączą mumię w zachowanymi na papirusach opisami procedury medycznej.


Oksfordzkie muzeum usuwa z wystawy pomniejszone głowy, gdyż „wzmacniają rasistowskie stereotypy”

15 września 2020, 10:38

Po 80 latach należące do University of Oxford Pitt Rivers Museum usunęło z gablot pomniejszone ludzkie głowy. Były one prezentowane w ramach wystawy zatytułowanej „Traktowanie zmarłych wrogów” i dla wielu wizytujących było główną atrakcją muzeum. Teraz zabytki trafią do magazynu, gdyż uznano, że „wzmacniają rasistowskie stereotypy”.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy